Rusya: Esad’ı desteklemeye devam ediyoruz

Halep’teki gelişmeler

Mart 2020’de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde bir ateşkes gerçekleştirmişti, bu bağlamda iki ülke orduları bölgede ortak devriyeler yapacağına dair açıklamada bulunmuştu.

Halihazırda bölgede Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait çok sayıda gözlem noktası mevcuttur.

Son günlerde bölgedeki silahlı gruplarla Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanmakta. Gelen bilgilere göre, bu silahlı gruplar sadece ilk 48 saatte yaklaşık 20 kilometre yol almış bulunuyor. 29 Kasım’da ise HTŞ liderliğindeki grupların Halep merkezine giriş yaptığı öne sürülüyor. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, her iki tarafın da kayıplar verdiğini bildirdi. Gözlemevi’ne göre, ilk iki günde 120’den fazla HTŞ militanı ve yaklaşık 20 SMO üyesi yaşamını yitirirken, Suriye ordusu da 60’tan fazla kayıp vermiştir.

Türkiye ihtiyati bir tutum izliyor ama Şam’ı işaret ediyor

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova’nın silahlı grupların eylemlerini “Suriye’nin egemenliğine bir saldırı” olarak değerlendirdiğini dile getirdi. Peskov, “Biz Suriyeli yetkililerin bölge üzerinde düzen sağlamasını ve anayasal düzenin geri getirilmesini destekliyoruz” şeklinde konuştu.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep’teki çatışmalar hakkında yaptığı açıklamada “İdlib’e yönelik son zamanlardaki saldırıların” önemine dikkat çekti ve son meydana gelen gerginliklerin istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini belirtti. “Yeni istikrarsızlıklara neden olmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye için büyük önem taşımakta” diyen Keçeli, “Gelişmeleri takip ederken, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne verdiğimiz önemi ve terörle mücadeledeki önceliklerimizi unutmuyoruz” şeklinde ifade etti.

M5 yolunun durumu kritik

Resmi kaynaklara göre, silahlı gruplar Halep ile başkent Şam arasındaki ana karayolu olan M5’in bir kısmını ele geçirmeyi başardı. M5, Suriye’nin Ürdün sınırı yakınlarından başlayarak, Türkiye sınırına yakın olan Halep’e kadar uzanan önemli bir otoyol niteliğindedir.

450 kilometre uzunluğundaki bu yol, Suriye’nin en kalabalık dört şehri olan Şam, Humus, Hama ve Halep’i birbirine bağlıyor. Savaş öncesi dönemde önemli bir ekonomik arter olan M5, Halep’in sanayi merkezini de destekliyor.

Uzmanlar, bu otoyol üzerinden gerçekleşen ticari faaliyetlerin savaş öncesinde günlük ortalama 25 milyon dolarlık bir hacme sahip olduğunu öne sürüyor. Ayrıca, Suriye’nin doğusu ve kuzeyinden gelen buğday ve pamuk gibi ürünlerin taşınmasında önemli bir rolle sahiptir. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve diğer Arap ülkeleriyle ticaret bu yol üzerinden gerçekleştirilmektedir.

Bölgedeki güç dengesi

Suriye, Rusya ve İran, HTŞ destekli silahlı grupların Halep’in kontrolünü tamamen ele geçirmesinden endişe duyuyor. İddialara göre, İran Devrim Muhafızları’nın kıdemli bir komutanı olan Kioumar Pourashemi, Halep’teki çatışmaların ilk saatlerinde hayatını kaybetti. Rus hava saldırıları, özellikle Suriye ordusunun önemli akaryakıt üssü olan Han Al-Asal bölgesinde yoğunlaştı.

Şam yönetimi, Rusya’nın eğittiği ve “Kaplan Kuvvetleri” olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni’ni bölgeye sevk etti. Bu birlikler arasında, Filistin Kudüs Tugayı ve Rus yapımı modern T-90 tankları ile T-72’nin gelişmiş versiyonlarıyla donanmış 4. Suriye Tümeni yer almakta.

Yıllardır İdlib’i kontrol eden ve kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin “terör örgütleri” listesinde bulunuyor. Türkiye de HTŞ’yi “terör grubu” olarak nitelendiriyor.

Türkiye-Suriye normalleşme çabaları

Yaşanan saldırılar, Türkiye ile Suriye arasında normalleşme çabalarının hızlandığı bir dönemde ortaya çıkıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşmek istediğini daha önce dile getirmişti.

Erdoğan, son olarak Suudi Arabistan ve Azerbaycan’a yaptığı ziyaretlerin ardından uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, “Esad ile görüşmeyi hâlâ umuyorum. Çünkü Suriye ile Türkiye arasındaki terör yapılarını ortadan kaldırmamız gerekiyor. Suriye’de adil ve kalıcı bir barış sağlamak için gerekli adımlar net ve açıklıkla ortada. Normalleşme için Suriye tarafına elimizi uzattık. Bu normalleşmenin Suriye topraklarında barış ve huzur sağlayacağına inanıyoruz” ifadesini kullandı.

Rusya ile Türkiye arasında anlaşmazlık mı var?

Kremlinin Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, son haftalarda gerçekleştirilen Astana22 toplantısında, Rus haber ajansı Tass’a verdiği demeçte Türkiye’ye Suriye’de “işgalci güç” demişti. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askeri mevcudiyeti “işgalci” olarak tanımlıyor; ancak Astana ortaklığı gereği, Moskova’nın Ankara’yı bu şekilde tanımlamaktan kaçındığı gözlemleniyor.

NAMIK DURUKAN YAZDI

PYD/YPG, Fırat’ın batısını terk ediyor: Tel Rıfat’tan sonra Menbiç’ten de çekiliyorlar

Kuzeybatı Suriye’de büyük çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e yoğun bombardıman

HTŞ liderliğindeki gruplar bir kez daha şehrin kapılarına dayandı; Halep’e 5 kilometre kadar yaklaştılar

HTŞ öncülüğündeki gruplar Halep’in eteklerine girdi, merkeze doğru ilerliyor: Şam-Halep karayolu da kontrollerine geçiyor

Rus savaş uçakları Halep’i hedef alıyor: HTŞ destekli gruplar, YPG denetimindeki havaalanına saldırı hazırlığı yapıyor

İdlib, HTŞ liderliğindeki silahlı grupların tamamen kontrolüne geçti; hedef Hama: Gruplar şehre doğru ilerliyor

SMO, Tel Rıfat ve Afrin bölgelerinde saldırıya geçti; PYD/DSG cepheleri ateş altına alınıyor